‘Onderzoek nog in de kinderschoenen, maar eerste resultaten hoopvol’
Psychedelische drugs als lsd, paddo’s en ketamine werken mogelijk ook goed als pijnstiller. Veelbelovende studies bieden hoop voor pijnpatiënten. Maar experts waarschuwen wel dat zelf experimenteren geen goed idee is.
Wilma Groenendijk heeft al 3 jaar last van de onophoudelijke pijn door een dubbele hernia. Haar specialist kan haar daar helaas niet mee helpen. Voor Wilma was dat de reden om zelf te gaan experimenteren met allerlei middeltjes en psychedelische drugs.
Narcosemiddel of partydrugs
“Mijn dochter kwam met het idee ketamine te proberen. Ik moest wel een drempel over. Je hebt een bepaald beeld bij drugs, maar ik heb het toch gedaan. Je verlegt je grenzen en niet geschoten is altijd mis.” Ketamine is een zogenoemd synthetisch psychedelicum en is een geregistreerd narcosemiddel.
Wilma kwam vervolgens bij een pijnkliniek terecht en kreeg daar een behandeling met een ketamine-infuus. “Het was bijzonder maar ook heftig, het duurt echt uren. Het was op een prettige manier hallucinerend. Ik had hele mooie ervaringen.” Maar de dagen na het ketamine-infuus ging het mis: “Mijn maag was dagenlang van slag en ik werd erg depressief. De pijn explodeerde, dat duurde wekenlang en het werd alleen maar erger. Dit doe ik nooit meer.”
Goede begeleiding cruciaal
Wat Wilma is overkomen laat zien dat de medische wetenschap nog niet goed weet hoe psychedelica gebruikt kunnen worden. Bovendien kreeg Wilma slechte nazorg van de kliniek, terwijl goede begeleiding tijdens dit proces cruciaal is, zegt wetenschapper Joost Breeksema van het UMCG. Hij onderzoekt psychedelica voor toepassingen in de gezondheidszorg.
“Het gaat niet bij iedereen goed. Daarom moeten we onderzoeken bij welke patiënten psychedelica goed werken en bij welke minder. Het zijn ook geen middelen die alleen maar positieve ervaringen opwekken, er zijn ook moeilijke ervaringen. Daar kunnen mensen echt iets van leren, iets uithalen. Maar het risico is ook dat de problemen juist erger worden.”
Rapport in ontvangst
Deze week nam minister Ernst Kuipers van het ministerie van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport (VWS) een rapport in ontvangst over de kansen en uitdagingen van psychedelica in de gezondheidszorg.
Dat deed hij tijdens een symposium in het Universitair Medisch Centrum Groningen over de de therapeutische toepassingen van psychedelica.
Minister enthousiast
Kuipers is enthousiast over psychedelica als therapie. “Studies uit binnen- en buitenland laten zien dat sommige van deze middelen bij patiënten met verschillende aandoeningen soms aanzienlijke verbeteringen kunnen laten zien. Bijvoorbeeld bij mensen met ernstige depressie, ernstig posttraumatisch stress syndroom of ernstige verslavingsproblematiek.”
Wetenschappers en artsen pleiten voor meer investeringen en meer onderzoek naar de toepassing van psychedelica als therapie. De minister heeft toegezegd in overleg te gaan met de sector om te kijken hoe hij ‘het onderzoek naar psychedelica verder kan brengen’.
Onderzoek nog in de kinderschoenen
In de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw onderzochten wetenschappers de werking van psychedelica als therapie. Patiënten kregen toen hoge doses lsd en paddo’s toegediend en gingen trippen. Tegenwoordig gebeurt het in kleine hoeveelheden via ‘microdosering’, waardoor patiënten niet meer hallucineren.
Het huidige onderzoek naar psychedelica als pijnstiller voor mensen met chronische pijn staat nog in de kinderschoenen, maar de eerste studies zijn veelbelovend. De Universiteit Maastricht liet zien dat lsd kan helpen tegen de pijn. 24 gezonde vrijwilligers kregen kleine doses lsd toegediend of een placebo. Daarna staken de vrijwilligers hun hand in een bak met water van 3 graden, zo lang als ze konden.
De vrijwilligers die een dosis van 20 microgram lsd kregen, gaven aan minder pijn te voelen dan de anderen. Ze konden hun hand langer in de bak met koud water houden en hadden daarbij minder stress dan de anderen. Maar er is meer onderzoek nodig zeggen wetenschappers, om beter te begrijpen wat psychedelica precies doen in je brein.
Chronische pijn
Zeker 2 miljoen Nederlanders hebben last van chronische pijn. Pijn is chronisch als het langer dan 3 maanden duurt. De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO) heeft chronische pijn in 2019 erkend als ziekte. Beschikbare therapieën en pijnstillers helpen nauwelijks tegen deze langdurige pijn.
Wilma Heers van patiëntenvereniging Stichting Pijn-Hoop heeft zelf al jaren last van chronische pijn. Ze verwelkomt elke nieuwe behandeling die werkt tegen chronische pijn, ook die met psychedelica. “Ik denk dat veel chronische pijnpatiënten ermee geholpen zijn. Maar er is al vaker geroepen: we hebben nu wat, maar we weten niet wanneer het medicijn er is. In de tussentijd moet je leren met de pijn om te gaan en de pijn accepteren. Daar geven wij een training voor.”
‘Geen wondermiddel’
Onderzoeker Breeksema van het UMCG waarschuwt wel voor al te veel optimisme. “Het risico is dat als je alleen maar positief rapporteert over psychedelica, dat mensen denken dat het een wondermiddel is.”
“Dat ze zelf even naar de smartshop kunnen gaan om truffels te kopen. Dat je die thuis kan nemen en dat je dan weer beter wordt. Dat is niet zo. Je moet goed voorbereid worden op zo’n psychotherapeutisch proces, begeleiding krijgen in een veilige omgeving en goede nazorg.”
Workshop zelf wietolie maken
Pijnpatiënt Wilma Groenendijk wil niet nog jaren wachten op een nieuwe pijnbehandeling met psychedelica. Zij blijft experimenteren tegen de pijn en laat een klein flesje wietolie zien.
“Niet zo lang geleden ben ik naar een workshop geweest: je eigen wietolie maken. Ik weet dat ik het zorgvuldig gemaakt heb. Deze wietolie neem ik ook tegen de pijn. En het werkt. Het haalt de scherpe randjes van de pijn af.”